De 12 thuisbatterij-termen die je écht moet kennen

Hey {{ first_name }} 👋,

Als je offertes voor thuisbatterijen bekijkt, word je overspoeld met termen. Cyclus, DoD, roundtrip efficiency, C-rate. Op websites, in webshops, bij verkopers aan de deur - overal komen ze voorbij. En iedereen gooit ermee alsof je het moet weten.

Maar niemand legt uit wat het betekent. En dat is geen toeval. Want als je begrijpt wat die termen betekenen, stel je betere vragen. En dan vallen de mooie beloftes uit elkaar.

Daarom krijg je vandaag een naslagwerk. De 12 belangrijkste batterij-termen die je moet kennen voordat je een thuisbatterij koopt. Bewaar deze nieuwsbrief, want je hebt hem nodig als je offertes gaat vergelijken.

Duik er maar in 👇

Er zijn tientallen termen in de batterijwereld, maar deze 12 zijn cruciaal. Ze bepalen of je een goede deal krijgt of niet. Ik zet ze voor je op een rij, van basic naar geavanceerd.

Bij elke term krijg je niet alleen de uitleg, maar ook de concrete vraag die je aan verkopers moet stellen. Want kennis hebben is één ding, maar weten wat je moet vragen is waar het om draait.

Je ziet het overal: "Deze batterij heeft 10 kW!" Maar klopt dat? Meestal bedoelen ze kWh, maar zeggen ze kW. En dat verschil is cruciaal.

kWh (kilowattuur) is hoeveel energie de batterij kan opslaan. Het is de grootte van je benzinetank.

kW (kilowatt) is hoe snel de batterij kan laden of ontladen. Het is hoe hard je kunt rijden. Een batterij met 3 kW vermogen kan maximaal 3.000 watt tegelijk leveren - dus je droger en wasmachine samen gaat net niet.

Een voorbeeld: je hebt een batterij met 10 kWh capaciteit en 2 kW vermogen. Je huis verbruikt op dit moment 2 kW. Dan kan die batterij je huis 5 uur van stroom voorzien. Maar zodra je de droger aanzet (nog eens 2 kW erbij), kan de batterij het niet leveren. Te weinig vermogen.

Het bizarre is dat verkopers vaak alleen de capaciteit (kWh) noemen, maar vergeten te vertellen wat het vermogen (kW) is. Dan koop je een grote batterij die traag is.

Wat je moet vragen: "Wat is de capaciteit in kWh én het maximale vermogen in kW?"

Op de verpakking staat "10 kWh". Maar dat krijg je niet. Want batterijen kun je niet volledig leegmaken (beschadigt ze) en niet helemaal volmaken (veiligheid). De software houdt een buffer aan.

De nominale capaciteit is wat er op de verpakking staat. Een marketingcijfer. De bruikbare capaciteit is wat je echt kunt gebruiken. En dat verschil kan flink zijn.

Een batterij van nominaal 10 kWh heeft vaak 9 kWh bruikbaar. Soms zelfs maar 8,5 kWh. Je "verliest" 1 à 1,5 kWh die je nooit ziet. Die zit in de buffer om de batterij te beschermen.

Het vervelende is dat sommige merken adverteren met nominale capaciteit, andere met bruikbare. Als je offertes vergelijkt zonder dit te weten, vergelijk je appels met peren. Die "goedkope" batterij van 10 kWh heeft misschien maar 8 kWh bruikbaar, terwijl de duurdere 9,5 kWh heeft.

Wat je moet vragen: "Wat is de bruikbare capaciteit? Niet de nominale."

DoD staat voor Depth of Discharge, oftewel ontladingsdiepte. Het is het percentage van de batterij dat je veilig kunt gebruiken zonder hem te beschadigen.

Een DoD van 90% betekent dat je 9 kWh van je 10 kWh batterij mag gebruiken. Bij 80% DoD mag je maar 8 kWh gebruiken. Die laatste 20% blijft altijd vol om de batterij te beschermen.

Nu wordt het interessant. Twee batterijen van nominaal 10 kWh vergelijken:

Batterij A heeft DoD 90%, dus 9 kWh bruikbaar. Batterij B heeft DoD 80%, dus 8 kWh bruikbaar. Batterij A lijkt beter, toch?

Bij oudere batterijtypes gold dat minder diep ontladen een langere levensduur betekende. Bij moderne LFP-batterijen is dit effect veel kleiner - ze kunnen veilig tot 90-95% DoD zonder grote impact op de levensduur. Het verschil tussen 80% en 90% DoD is bij moderne systemen beperkt.

Wat je moet vragen: "Wat is de DoD en welk type batterij is dit (LFP of NMC)?"

"6000 cycli gegarandeerd!" roepen verkopers enthousiast. Klinkt indrukwekkend. Maar wat betekent het?

Eén cyclus is je batterij volledig opladen en volledig ontladen. Van 0% naar 100% en weer terug naar 0%. Na 6000 keer heb je die batterij dus 6000 keer gevuld en geleegd. En dan? Dan is de batterij niet kapot, maar gedegradeerd naar meestal 70-80% van de oorspronkelijke capaciteit.

Als je elke dag één volledige cyclus doet, gaan die 6000 cycli 16 jaar mee. Klinkt mooi. Maar in de praktijk doe je niet altijd een volledige cyclus. Soms laad je maar tot 80%, of ontlaad je maar tot 30%. Dat telt als een halve cyclus, of zelfs minder.

Een realistischer voorbeeld: je doet gemiddeld 0,8 cyclus per dag. Niet elke dag helemaal vol en leeg, maar het gemiddelde ligt rond de 80%. Dan reken je: 6000 cycli gedeeld door 0,8 cyclus per dag, gedeeld door 365 dagen per jaar. Dat is ongeveer 20 jaar.

Maar let op: die 6000 cycli is onder ideale omstandigheden. Temperatuur rond de 20 graden, geen extreme belasting, perfecte omstandigheden. In de praktijk vaak wat minder.

Wat je moet vragen: "Hoeveel cycli bij welk DoD-percentage? En onder welke omstandigheden?"

Batterijen verliezen capaciteit over tijd. Dit is normaal en onvermijdelijk. Het is geen defect, maar gewoon chemie. En het gebeurt of je de batterij gebruikt of niet.

Een nieuwe batterij heeft bijvoorbeeld 10 kWh bruikbaar. Na 5 jaar heb je nog 9 kWh over. Na 10 jaar nog 8 kWh. Dat is 10% degradatie na 5 jaar, 20% na 10 jaar. Voor een lithium-batterij is dat normaal.

Het goede nieuws: moderne LFP-batterijen (lithium-ijzerfosfaat) degraderen langzamer dan oudere NMC-batterijen. Het verschil kan flink zijn. Een LFP-batterij kan na 10 jaar nog 85% capaciteit hebben, terwijl een NMC-batterij op 75% zit.

Wat betekent dit in de praktijk? Als je een batterij koopt die je 5 jaar moet duren voordat hij terugverdiend is, moet je rekenen met de capaciteit na 5 jaar. Niet met de capaciteit die je nu hebt. Die besparingen zijn over 5 jaar lager dan nu.

Verkopers verzwijgen dit vaak. Ze rekenen met de capaciteit die je op dag 1 hebt, en projecteren die besparing 10 jaar vooruit. Maar in jaar 10 heb je maar 80% van die capaciteit nog.

Wat je moet vragen: "Welk percentage capaciteit verwacht u na 10 jaar? En is dat gegarandeerd in de garantievoorwaarden?"

"10 jaar garantie!" klinkt geruststellend. Maar lees de kleine lettertjes. Want garantie op batterijen is bijna altijd voorwaardelijk.

Typische garantie: "70% capaciteit na 10 jaar of 6000 cycli, wat het eerst komt." Dat betekent: als je na 8 jaar al 6000 cycli hebt bereikt, is je garantie op. Je zit pas op jaar 8, maar hebt geen garantie meer.

Of andersom: als je batterij na 7 jaar nog maar 65% capaciteit heeft, kun je je beroepen op de garantie. Maar alleen als je niet meer dan het aantal cycli hebt gedaan, de temperatuur normaal was, je hem niet overbelast hebt, en alle andere voorwaarden hebt nageleefd.

Garantie geldt vaak alleen onder "normale gebruiksomstandigheden." Wat dat betekent? Staat in de voorwaarden. Meestal: tussen 0 en 40 graden Celsius, geen bevriezing, geen overbelasting, geen zelfbouw-installaties.

De garantie is belangrijk, maar geen wondermiddel. Het dekt meestal alleen extreem slechte prestaties, niet normale degradatie.

Wat je moet vragen: "Bij welke restcapaciteit eindigt de garantie? En wat zijn de exacte voorwaarden?"

Je stopt energie in je batterij. Je haalt hem er later weer uit. Maar je krijgt nooit 100% terug. Een deel verdwijnt als warmte. Dit heet roundtrip efficiency.

Bij 90% roundtrip efficiency krijg je van elke 10 kWh die je inlaadt maar 9 kWh terug. 1 kWh is verdwenen. Bij 95% efficiency verlies je 0,5 kWh.

Klinkt als weinig? Reken maar mee. Als je elke dag 8 kWh laadt en ontlaadt, verlies je bij 90% efficiency 0,8 kWh per dag. Per jaar is dat 292 kWh. Bij een stroomprijs van € 0,35 per kWh ben je € 100 kwijt aan verlies.

Moderne lithium-batterijen zitten tussen 85% en 95% roundtrip efficiency. Het verschil tussen een slechte en goede batterij kan dus € 50-100 per jaar zijn. Over 10 jaar is dat € 500-1000.

De goede systemen halen in de praktijk vaak wel 90-93% efficiency. Maar temperatuur, laadsnelheid en leeftijd blijven de efficiency beïnvloeden, dus vraag altijd naar praktijkcijfers.

Wat je moet vragen: "Wat is de roundtrip efficiency in de praktijk bij normaal gebruik?"

Batterijen verliezen energie, zelfs als je ze niet gebruikt. Dit heet zelfontlading. Je laadt je batterij vol op zondag. Maandag gebruik je hem niet. Dinsdag is er al 2-5% minder in.

Bij moderne lithium-batterijen is dit laag: 1-3% per maand. Maar het bestaat. Als je op vakantie gaat voor twee weken, kan je batterij 1-2% capaciteit verliezen zonder dat je hem gebruikt.

Dit is vooral relevant als je weinig gebruik maakt van je batterij, of als hij lange tijd stilstaat. In de winter, als je zonnepanelen weinig opwekken en je batterij weinig gebruikt, kan zelfontlading oplopen.

De meeste mensen merken hier niks van, omdat ze hun batterij dagelijks gebruiken. Maar het is goed om te weten dat het bestaat.

Wat je moet vragen: "Wat is het zelfontladingspercentage per maand?"

C-rate is een getal dat aangeeft hoe snel je de batterij kunt laden of ontladen ten opzichte van zijn capaciteit. Het klinkt technisch, maar het is simpel.

1C betekent: batterij volledig laden in 1 uur. 0,5C betekent: volledig laden in 2 uur. 2C betekent: volledig laden in 30 minuten.

Voor een batterij van 10 kWh betekent dit:

Waarom is dit belangrijk? Omdat hogere C-rate betekent sneller laden, maar ook meer stress op de batterij. Een batterij die je elke dag met 2C laadt, degradeert sneller dan een batterij die je met 0,5C laadt.

De meeste thuisbatterijen zitten tussen 0,5C en 1C. Dat is een goede balans tussen snelheid en levensduur. Als een verkoper roept over "supersnelle laadtijden", vraag dan wat de C-rate is en wat dat betekent voor de levensduur.

Wat je moet vragen: "Wat is de maximale laad- en ontlaad C-rate? En wat is de aanbevolen C-rate voor lange levensduur?"

Batterijen hebben twee vermogens: continu en piek. Het continue vermogen is wat de batterij langdurig kan leveren. Het piekvermogen is wat hij kortstondig, een paar seconden, kan leveren.

Waarom dat verschil? Apparaten met een motor (wasmachine, droger, koelkast) hebben bij het starten een piek nodig. Een droger verbruikt normaal 2 kW, maar bij opstarten kort 3 kW. Als je batterij dat piekvermogen niet heeft, schakelt hij uit of haalt de extra stroom uit het net.

Een voorbeeld: je batterij heeft continu 3 kW en piek 5 kW. Je droger en waterkoker starten tegelijk, samen 6 kW. Het continue vermogen van 3 kW redt dit niet, maar de 5 kW piek kan het kortstondig opvangen. Na een paar seconden zakt het verbruik en kan de batterij het aan.

Let op: sommige verkopers noemen alleen het piekvermogen en vergeten het continue vermogen. Dan denk je dat je een krachtige batterij hebt, maar in de praktijk kan hij maar weinig langdurig leveren.

Wat je moet vragen: "Wat is het continue vermogen en wat het piekvermogen? En hoe lang kan de piek aangehouden worden?"

Dit gaat over hoe de batterij verbonden is met je zonnepanelen. En het maakt verschil voor efficiency en installatiegemak.

Hybride (DC-gekoppeld) betekent dat de batterij direct op je zonnepanelen hangt via gelijkstroom. Je zonnepanelen maken gelijkstroom, de batterij slaat gelijkstroom op, dus er hoeft maar één keer omgezet te worden naar wisselstroom (voor je huis). Dit is efficiënter: ongeveer 95% efficiency van paneel naar batterij.

AC-gekoppeld betekent dat de batterij op je stopcontact hangt via wisselstroom. Je zonnepanelen maken gelijkstroom, die wordt omgezet naar wisselstroom voor je huis, en die wisselstroom wordt weer omgezet naar gelijkstroom voor je batterij. Twee keer omzetten betekent meer verlies: ongeveer 90% efficiency.

Klinkt alsof hybride altijd beter is, toch? Niet per se. Als je al zonnepanelen hebt met een bestaande omvormer, is AC-gekoppeld vaak makkelijker en goedkoper te installeren. Je hoeft niks aan je bestaande installatie te veranderen.

Hybride is vooral interessant bij nieuwe installaties, waar je panelen, omvormer en batterij tegelijk plaatst. Dan kun je alles optimaal op elkaar afstemmen.

Wat je moet vragen: "Is dit een hybride of AC-gekoppelde batterij? Past dat bij mijn situatie met bestaande zonnepanelen?"

Het Battery Management System is de software die je batterij beschermt en optimaliseert. Het is het brein van je batterij, en net zo belangrijk als de cellen zelf.

Een goed BMS doet dit:

Een slecht BMS? Dan degradeert je batterij sneller, lopen cellen uit de pas, en heb je meer kans op defecten. Je ziet het BMS niet, je merkt er weinig van, maar het bepaalt of je batterij 10 jaar meegaat of 15 jaar.

Het probleem is dat je niet kunt testen of een BMS goed is voordat je koopt. Je moet afgaan op de reputatie van het merk en de specificaties. Chinese no-name merken hebben vaak een basic BMS. Bekende merken investeren meer in geavanceerde BMS-software.

Wat je moet vragen: "Welke functies heeft het BMS? Wordt de temperatuur actief gecontroleerd? Is er cell balancing?"

Hopelijk weet je nu een stuk meer over de terminologie van thuisbatterijen en kun je dit ook toepassen als je overweegt er één aan te schaffen.

Want als je een offerte krijgt en de verkoper kan deze vragen niet beantwoorden, dan weet je genoeg. Dan verkoopt hij je iets wat hij zelf niet begrijpt, of bewust informatie achterhoudt.

Gebruik deze checklist bij het vergelijken van offertes:

Rode vlaggen die je moet herkennen:

Bewaar deze nieuwsbrief. Als je straks websites bekijkt, webshops doorbladert, of een verkoper aan de keukentafel hebt, heb je dit naslagwerk nodig. Want nu spreek je dezelfde taal. Hou ook mijn website in de gaten: thuisbatterijgids.net, daar komen met grote regelmatig handige tips, reviews, suggesties en nog veel meer voorbij!