Welkom bij Iets met Energie! Ik ben Ruud Caris, oprichter van Iets met Energie, waar ik wekelijks de nieuwste energie-besparende producten, thuisbatterijen en slimme apparaten bespreek en vertaal naar bruikbare tips voor jouw energierekening en dagelijks leven. Nog geen abonnee? Schrijf je in via ietsmetenergie.net en mis niets!
Hey {{ first_name }} 👋,
Je kent het wel: file op de snelweg, iedereen wil tegelijk van A naar B. Nu krijgen we hetzelfde probleem, maar dan met elektriciteit.
Het Nederlandse stroomnet raakt steeds vaker 'vol'. Niet omdat we minder stroom hebben, maar omdat iedereen tegelijk dezelfde kant op wil. 20.000 bedrijven staan op wachtlijsten en ook jij gaat dit merken.
Duik er maar in 👇
🚦 Wat is netcongestie eigenlijk?
Het stroomnet werkt zoals een wegennet. Je hebt snelwegen (hoogspanning), provinciale wegen (middenspanning) en lokale straatjes (laagspanning naar jouw huis).
Netcongestie is gewoon file op die wegen. Te veel stroom wil tegelijk dezelfde kant op.
Vroeger was het simpel: grote centrales leverden stroom, jij gebruikte het. Eenrichtingsverkeer, geen problemen. Nu heeft bijna iedereen zonnepanelen en levert stroom terug. Plus elektrische auto's, warmtepompen, alles wordt elektrisch.
Het is alsof alle eenrichtingswegen ineens tweerichtingsverkeer worden, terwijl er drie keer zoveel auto's rijden. Dat gaat niet goed.
Hoe merk jij het?
Sommige regio's hebben meer last dan andere. Het probleem is niet overal even groot. Bepaalde gebieden in Nederland kampen al langer met netcongestie, terwijl andere nog relatief weinig merken.
Ook in de Randstad wordt het steeds voelbaarder. Zuid-Holland zit bijna volledig vol voor nieuwe aansluitingen. In Almere wachten complete nieuwbouwwijken tot 2029 (of zelfs langer) op stroom.
Als je zonnepanelen hebt, merk je het als je omvormer uitvalt op zonnige dagen. Dat gebeurt als er teveel stroom op het net staat. Nog sporadisch, maar het wordt meer.
Praktische signalen:
Langere wachttijden voor nieuwe stroomaansluitingen (nu al 1,5 jaar gemiddeld)
Omvormer valt uit tussen 11:00-15:00 op zonnige dagen
Energieleverancier rekent extra kosten voor teruglevering
Nieuwbouwprojecten krijgen geen stroom
⚡ Waarom gebeurt dit nu?
De perfecte storm van drie trends zorgt voor overbelasting.
De explosie van zonnepanelen - Van bijna nul naar 1,5 miljoen huishoudens in tien jaar tijd. Allemaal mini-energiecentrales die stroom terugleveren op het moment dat de zon schijnt.
Daarnaast de elektrificatie van Nederland - We hebben nu 594.000 elektrische auto's en 2,6 miljoen warmtepompen. Het oude stroomnet was berekend op 1,5 kW per huis, maar moderne huizen vragen 4-6 kW.
Het probleem zit vooral in de timing - Zonnepanelen produceren allemaal tegelijk op zonnige middagen. Auto's laden massaal rond 18:00 als iedereen thuiskomt. Warmtepompen draaien op volle toeren tijdens koude avonden.
Het stroomnet kan die pieken gewoon niet aan. Het is alsof de hele stad tegelijk de snelweg op gaat.
💡 Wist je dat: Het Nederlandse stroomnet werd gebouwd toen huishoudens 1,5 kW gebruikten. Nu vragen moderne huizen 4-6 kW - dat is vier keer zoveel!
Wat betekent dit voor jouw huis?
Voorlopig valt het nog wel mee. Je kunt gewoon stroom afnemen en je zonnepanelen werken meestal normaal. Af en toe valt je omvormer uit op extreem zonnige dagen, maar dat zijn nog maar enkele uren per jaar.
Maar dat gaat veranderen. Experts verwachten dat omvormers in 2030 tot 50-60% van de tijd uitvallen zonder extra maatregelen. Je verliest dan veel van je kostbare zonnestroom.
Financieel wordt het ook duurder. Netbeheerders investeren € 8 miljard per jaar in uitbreiding. Die kosten worden doorberekend aan alle energieverbruikers. Transportkosten stijgen al van € 6 miljard naar € 7,9 miljard dit jaar.
En alsof dat nog niet genoeg is: de salderingsregeling verdwijnt definitief in 2027. Dan krijg je veel minder voor teruggeleverde stroom. Netcongestie versnelt dat proces alleen maar.
💡 Wat kun je er zelf aan doen?
Timing is het allerbelangrijkste. Gebruik stroom als de zon schijnt. Wasmachine aan om 13:00 in plaats van 's avonds. Vaatwasser op timer om 12:00. Auto opladen overdag als je thuiswerkt.
Het doel is simpel: van 30% naar 60-80% van je zonnestroom zelf gebruiken.
Een thuisbatterij wordt steeds interessanter. Ze kosten € 4.000-€10.000, maar verdienen zich in 4-7 jaar terug. Vuistregel: kies 60-80% van je dagverbruik als capaciteit. Verbruik je 10 kWh per dag? Dan is een 6-8 kWh batterij perfect. Wil je hier niet zoveel aan uitgeven, dan is een plug-in thuisbatterij wellicht een interessante eerste optie om dit te verkennen. Veel goedkoper, maar toch besparing.
Ook technische aanpassingen aan je installatie helpen. Een 3-fase omvormer verdeelt de stroom beter over het net. Oost-west opstelling van panelen spreidt productie over de dag. Dikkere kabels tussen omvormer en meterkast verminderen spanningsverliezen.
Dynamische energiecontracten zijn een groot deel van de tijd goedkoper dan vaste contracten. Perfect in combinatie met een batterij om slim in te kopen en verkopen.
Hoe wordt dit opgelost?
Netbeheerders bouwen als gekken. TenneT investeert € 7,7 miljard per jaar. Liander bouwt 56 nieuwe stroomstations. Stedin realiseert een mega-verdeelstation in Rotterdam.
Tijdlijn: significante verbetering rond 2030, volledig opgelost pas rond 2050. Tot die tijd leven we met de gevolgen.
Slimme oplossingen komen erbij. Flexibiliteitscontracten belonen huishoudens die hun verbruik aanpassen (tot € 100 per jaar). Energy-hubs laten mensen gezamenlijk capaciteit delen.
Het wordt wel opgelost, maar het duurt even en je kunt zelf ook bijdragen met gedragsverandeirngen.
De cijfers: Nederland investeert € 8 miljard per jaar in netuitbreiding - dat is €450 per inwoner, meer dan de meeste EU-landen.
🏁 Tot slot
Netcongestie is geen ramp, maar wel realiteit. Het stroomnet krijgt de komende jaren een gigantische upgrade, maar tot die tijd hebben we te maken met beperkingen.
Goed nieuws: als je slim speelt, kun je er nog geld aan verdienen ook. Thuisbatterijen worden steeds interessanter, dynamische contracten bieden kansen, en wie flexibel is krijgt beloond.
Voor jou als zonnepanelen-eigenaar betekent het vooral: denk vooruit. De salderingsregeling verdwijnt toch al in 2027, dus zelfverbruik verhogen is sowieso slim.
