Hey {{ first_name }} 👋,
De zomer was makkelijk. Zonnepanelen draaiden op volle toeren, er waren dagen met negatieve prijzen, en mijn thuisbatterij vulde zich vanzelf met gratis stroom. Alles liep eigenlijk vanzelf.
Nu in december is het een ander verhaal. Mijn panelen leveren op een goede dag misschien 0,9 kWh op. Tegelijk verbruik ik toch meer door alle verlichting en apparaten die 's avonds aanstaan. Die combinatie voelt wat ongemakkelijk als je gewend was aan overschotten.
Maar na een maand winterdata bekijken blijkt: dynamisch loont nog steeds. Je moet het alleen anders aanpakken. In de zomer draait alles om slim terugleveren, in de winter om slim inkopen. Vandaag leg ik uit hoe je dat doet.
Duik er maar in 👇
💚 Steun Iets met Energie
Iets met Energie blijft gratis voor iedereen. Maar eerlijk: het kost veel tijd om producten te testen, artikelen te schrijven en alles fact-checken.
Supporters maken het mogelijk dat ik dit kan blijven doen zonder afhankelijk te zijn van sponsoring of advertenties. Jouw support betekent dat ik producten kan kopen om te testen in plaats van alleen maar aan te nemen van fabrikanten.
Als Supporter krijg je:
Dezelfde nieuwsbrief, maar zonder reclame of gesponsorde content
Automatisch meedoen aan maandelijkse weggeefacties (tech / gadgets)
Maar ook: mijn onvoorwaardelijke dank (ik kan dat echt enorm waarderen als je mij/IME steunt)
Vanaf € 5/maand. Opzeggen kan altijd.
Waarom winter anders werkt
In de zomer heb je als zonnepaneelbezitter een luxeprobleem: te veel stroom. Je focus ligt op het maximaal benutten van je eigen opwek en slim terugleveren tijdens de duurste uren.
In de winter draait die situatie volledig om. Je panelen produceren weinig tot niets, terwijl je verbruik juist hoger ligt door kortere dagen en meer binnenactiviteiten. Het goede nieuws: de prijsverschillen tussen goedkope en dure uren zijn er nog steeds. Sterker nog, in de winter kunnen die verschillen flink oplopen.
De strategie verschuift dus van "wanneer lever ik terug" naar "wanneer koop ik in". En daar valt nog steeds goed op te besparen.
De winterprijspatronen
Ook zonder zon zijn er redelijk voorspelbare patronen in de dynamische tarieven. Wind speelt in de winter een grotere rol dan zon, en de vraag naar stroom volgt een vast dagritme.
Goedkoopste momenten: 's Nachts tussen 1:00 en 6:00 zijn de tarieven het laagst. All-in betaal je dan vaak rond € 0,18-0,22 per kWh. Dit komt doordat de vraag laag is en windenergie 's nachts vaak volop beschikbaar blijft.
Duurste momenten: De ochtendpiek (7:00-9:00) en vooral de avondpiek (17:00-20:00) zijn het duurst. Tarieven kunnen dan oplopen tot € 0,35-0,40 per kWh, soms nog hoger bij weinig wind en veel vraag.
Weekend vs doordeweeks: In het weekend zijn de pieken minder uitgesproken. Zonder kantoren en industrie is de vraag gelijkmatiger verdeeld over de dag.
Het verschil tussen het goedkoopste en duurste moment kan op een doordeweekse winterdag dus € 0,15-0,20 per kWh bedragen. Bij een wasmachine van 2 kWh scheelt dat al snel € 0,30-0,40 per wasbeurt.
Wat kun je 's nachts laten draaien?
Niet elk apparaat leent zich voor nachtelijk gebruik. Hier een overzicht van wat wel en niet werkt:
Prima voor 's nachts:
Wasmachine en droger (met uitgestelde start of slimme stekker)
Vaatwasser (inladen voor het slapen, starten om 2:00)
Elektrische auto laden (de meeste laadpalen hebben ingebouwde timers)
Boiler opwarmen (als je een elektrische boiler hebt)
Thuisbatterij opladen
Minder geschikt:
Apparaten die geluid maken in de buurt van slaapkamers
Alles waar je bij moet zijn (strijken, stofzuigen)
Koken
De wasmachine en vaatwasser zijn voor de meeste huishoudens de makkelijkste winst. Moderne apparaten hebben vaak een uitgestelde start-functie, waardoor je ze 's avonds kunt inladen en automatisch om 3:00 laat starten.
Van handmatig naar automatisch
Er zijn verschillende niveaus van "slim verbruiken", van volledig handmatig tot volledig geautomatiseerd. Je hoeft niet meteen de hele smarthome-route in te slaan.
Niveau 1: Handmatig met app-notificaties - De apps van Tibber, Frank Energie en Zonneplan sturen notificaties bij bijzonder lage (of hoge) prijzen. Je krijgt een seintje en besluit zelf of je de wasmachine aanzet. Kost niks extra, maar vereist wel dat je er elke dag mee bezig bent.
Niveau 2: Timers op apparaten - Veel moderne apparaten hebben ingebouwde timers. Stel je vaatwasser in om over 6 uur te starten, en je hoeft er niet meer naar om te kijken. Simpel en effectief, al mis je wel de flexibiliteit om in te spelen op dagelijkse prijsverschillen.
Niveau 3: Slimme stekkers met prijskoppeling - Met een slimme stekker van bijvoorbeeld HomeWizard (€ 25) kun je apparaten automatisch laten schakelen op basis van energieprijzen. Je stelt in: "schakel in als de prijs onder € 0,20 komt" en de stekker regelt de rest.
Dit werkt goed voor apparaten die niet per se op een exact tijdstip hoeven te draaien. Denk aan een extra vriezer, een elektrische boiler, of het opladen van powerbanks en laptops.
Niveau 4: Volledige automatisering - Met platforms zoals Homey of Home Assistant kun je complexere regels instellen. Bijvoorbeeld: "Start de wasmachine alleen als de prijs onder € 0,20 is én het voor 6:00 's ochtends is." Of: "Laad de auto tot 80% tijdens de goedkoopste 4 uur van de nacht."
Dit vereist meer technische kennis en een grotere investering (een Homey kost ook wat meer), maar geeft ook de meeste controle en besparing.
Mijn advies: Begin met niveau 1 of 2. Na een paar weken weet je welke apparaten je het vaakst verschuift en of verdere automatisering de moeite waard is.
De rol van je thuisbatterij in de winter 🔋
Heb je een thuisbatterij? Dan werkt die in de winter fundamenteel anders dan in de zomer.
In de zomer vult je batterij zich overdag met gratis zonnestroom, die je 's avonds weer gebruikt. Simpel en effectief. In de winter is er nauwelijks eigen opwek, dus moet je batterij slim worden over wanneer hij laadt vanuit het net.
De winterstrategie: laad je batterij 's nachts op tijdens de goedkoopste uren (€ 0,18-0,20 per kWh) en ontlaad tijdens de avondpiek (€ 0,35-0,40 per kWh). Bij een batterij van 5 kWh en een prijsverschil van € 0,15 per kWh bespaar je theoretisch zo'n 50 cent per dag.
Niet alle batterijen doen dit automatisch goed. Sommige systemen, zoals die van Zendure en Anker SOLIX, hebben ingebouwde ondersteuning voor dynamische tarieven. Andere moet je handmatig instellen of via externe automatisering aansturen.
Check in de app of instellingen van je batterij of er een "dynamische tarieven" of "economische modus" beschikbaar is. Zo niet, dan kun je vaak via een tijdschema handmatig instellen dat de batterij tussen 2:00 en 5:00 laadt.
En gas dan?
Bij een dynamisch contract verandert niet alleen je stroomprijs per uur, maar ook je gasprijs per dag. De gasprijs wordt elke ochtend om 6:00 vastgesteld voor de komende 24 uur.
In december 2025 schommelt de dynamische gasprijs rond € 1,15-1,20 per m³. Dat is overigens behoorlijk gunstig vergeleken met begin dit jaar, toen de prijs soms boven € 1,45 per m³ lag. De markt is wat rustiger geworden door voldoende LNG-aanvoer en de relatief milde temperaturen tot nu toe.
Maar hier komt de nuance: het verschil tussen een dure en goedkope gasdag is meestal maar € 0,05-0,10 per m³. Bij een gemiddeld dagverbruik van 5 m³ in de winter scheelt dat hooguit € 0,50 per dag. Bovendien kun je je gasverbruik nauwelijks verschuiven. Je gaat niet een dag niet douchen omdat gas morgen goedkoper is.
De echte winst bij dynamische tarieven zit dan ook bij elektriciteit, niet bij gas. Bij stroom heb je prijsverschillen van € 0,15-0,20 per kWh binnen één dag, én je kunt apparaten daadwerkelijk verschuiven naar goedkope uren. Bij gas profiteer je vooral van het feit dat dynamische tarieven gemiddeld lager liggen dan vaste contracten, maar actief sturen heeft weinig zin.
Kortom: Focus je energie (letterlijk) op het optimaliseren van je stroomverbruik. Bij gas is dynamisch vooral fijn omdat je gemiddeld minder betaalt, niet omdat je er actief op kunt sturen.
Veelgemaakte fouten
Een paar dingen die ik regelmatig zie misgaan:
Te veel focussen op extreme pieken. Ja, er zijn soms uren van € 0,50 of meer. Maar die komen maar een paar keer per maand voor. Focus op de dagelijkse patronen, niet op de uitschieters.
Alles willen automatiseren. Voor de meeste huishoudens is een simpele timer op de vaatwasser al 80% van de winst. De laatste 20% kost disproportioneel veel tijd en geld.
Vergeten dat comfort ook wat waard is. Als je je 's ochtends ergert aan natte was die al uren klaar is, weegt die ergernis misschien niet op tegen de paar cent besparing.
Tot slot
Dynamisch blijft ook in de winter voordeliger dan vast, maar het vraagt een andere mindset. In plaats van slim terugleveren, draait het nu om slim inkopen. De prijsverschillen zijn er nog steeds, je moet ze alleen op een ander moment zoeken.
Begin simpel: check vanavond de prijzen voor morgen in je energieleverancier-app en plan je was of vaatwasser op het goedkoopste moment. Dat kost vijf minuten en levert direct resultaat op. Verdere automatisering kan altijd later.
